Ózbekstan Respublikası Ilimler akademiyası Qaraqalpaq gumanitar ilimler ilim-izertlew institutı janında qızıqlı arxeologiyalıq tabılmalar ekspozitsiyası shólkemlestirilgen. Kollektsiya ekspozitsiyası úsh blokqa ajıratılǵan.
Birinshisi – Aral-Kaspiy shólli rayonlarınan tawılǵan arxeologiyalıq materiallardı óz ishine aladı, solardan – eń áyyemgi paleolit hám neolit dáwirinde usı territoriyalarda jasaǵan adamlardıń tastan islengen qural-jaraqları, sonday-aq Áyyemgi hám Orta ásirde mal sharwashılıǵı menen shuǵıllanǵan kóshpeli xalıqlar: massagetler, sarmatlar, pechenegler, oǵuzlar menen qıpshaqlardıń qorǵanlar kompleksi.
Ekinshi blokta Áyyemgi Xorezm tsivilizatsiyasınıń mádeniyatı hám kórkem óneri úlgileri, sonnan Aqshaxan qaladaǵı b.e.sh. II–I ásirge tiyisli ibadatxananıń diywalına salınǵan súwretler kórgizbege qoyılǵan. «Áyyemgi Xorezm húkimdarlarınıń portretlik galereyası» delinetuǵın, basında qus súlderindegi tajı bar, qalıń shashlı, saqalsız hám murtsız jigitlerdiń kórinisi diywalǵa salınǵan súwretlerdiń úlken bir bólegin quraydı. Jigitlerdiń qulaqları qızıl reńge boyalǵan – bul pútkilley ádetten tıs hám analogiyası joq detal. Usınday portretlerdiń biriniń astında patsha hám onıń ákesiniń ismi keltirilgen «…gard, Exichtiń ulı» jazıwı hám «Patsha» ideogramması oqılǵan (V. A. Livshits). Diywaldaǵı súwretlerdiń teńi-tayı tabılmaǵan: házirgi waqıtta belgili bolǵan, usı regiondaǵı kórkem óner estelikleri arasında da, Oraylıq Aziya hám Orta Shıǵıstıń kórkem óner estelikleri arasında da, Jaqın Shıǵıstıń hám Indostan subkontinentiniń alıs ellerinde de. Jivopistiń bazı elementleri Evraziyanıń skif-sak qáwimleri, «haywanatlıq stil» dep atalıwshı kórkem óner menen Áyyemgi Xorezmniń sıbaylaslıǵı haqqındaǵı oy-pikirdi tuwdıradı, personajlardıń moynında arıslandıkindey túkleri bolıwı usıdan gúwalıq beredi.
Úshinshi blokta qaraqalpaq xalqınıń etnogenezi menen baylanıslı bolǵan, Túslik Aral boyınıń úsh arxeologiyalıq mádeniyatınıń biri – «Kerder mádeniyatı»na tiyisli materiallar kórgizbeden orın alǵan.