Ertedegi hayal-qızlar kiyimi sakral mánige iye bolıp, hayaldıń sheberligin kórsetken hám de onıń jası, jámiyetlik statusı, qaysı urıwǵa tiyisli ekenligin bildirgen.
Qaraqalpaq qızları menen kelinshekleriniń kiyimlerinde «Qırıq qız» dástanındaǵı jas jawınger qızlardıń obrazları tańbalanǵan. Mısalı, dástannıń qaharmanı Gúlayımnıń jasına jetken qızlar (15–16 jas) kiyip júretuǵın kók kóylek. Bunday kóylektiń óne boyı reńli jipek keste menen qaplanǵan. Naǵıstıń kontrast jolaqları kesteniń ortasına, tómenge qaray qıyalap jayǵastırılǵan. Kesteniń ortasında kóbinese stilizatsiyalanǵan sırǵa kestelengen. Qalǵan bólegi sawıt naǵıs penen bezelgen.
Bardamlı jerdiń qızları dubılǵaǵa (shlem) usaǵan taqıyalar yamasa altın jalatılǵan gúmisten islengen, periwza hám marjan taslar qadalǵan dóńgelek tiara – gúmis taqıya kiygen. Uzatılıp atırǵan qızlar toyǵa gúmis taqıyanı eń sońǵı márte – sáwkeleniń ústinen – kiygen. Bas kiyim «patsha jıǵası», marjan hám periwza tasları bar, altınnan puw berilgen gúmisten islengen qıran menen bezelgen. Bunnan tısqarı, olardı marjan monshaqlar hám shıtaq (zergerlik dizbekler) qaplap turǵan. Kiyiz tumaq hám halaqanı qızıl hám qara ushıǵaǵa toqılǵan keste bezep turǵan. Artqı tárepinde, halaqanıń astınan kestelengen jolaqshalar hám reńli monshaqlar dizbegi tómen túsip turǵan.
Kiyimlerdiń jasqa qaray ajıralıp turıwında hayaldıń pútkil ómiri mórlengen. Toy-merekelerde qızlar hám jas kelinshekler qızıl kóylek yamasa kestelengen kók kóylek kiygen. Jas kelinshekler ózbekshe ala shayıdan (pashshayı), úlken jastaǵı hayallar qızıl-ala shatırash gezlemeden, kempirler bolsa aq tawardan tigilgen kóylek kiygen.
Toy-merekelerge kiyimdi jegde menen birge kiygen. Jaslar jaǵası kestelengen, qızıl jipek jegde, jası úlkenler hayallar – paxtadan islengen, hámme jeri kestelengen aq reńdegi kesteli jegde kiygen.