Qaraqalpaq ayaq oyını óneri ózine tán ózgesheliklerge iye. Ol ayaq oyını arqalı beriletuǵın keypiyat hám tuyǵılardıń plastikalıq sáwleleniwi menen tıǵız baylanıslı. Bul kóz ilmes tezliktegi ayaq basıw, qollardıń asa shıraylı hám quramalı ornamental háreketi jáne iyin menen bastıń ózgeshe qıymılların óz ishine alatuǵın dene korpusınıń názik háreketi menen xarakterlenedi.
XIX ásirlerde Xorezmde saparda bolǵan parsı elshisi Riyza qulı Mırza xanlıqtın xalıqların táriypley otırıp, qaraqalpaqlar, ásirese erkekler, bayram kúnlerinde ayaq oyın oynaǵandı júdá jaqsı kóretuǵının atap ótedi. Erkekler ayaq oyınında tamashagóy ayaq oyınnıń energiyasınan zawıq aladı; «Huw!» hám «Ha!» dep erkeklerdiń dawıs qosıwı tek ayaq oyınshılardı yoshlandırıp qoymastan, tamashagóylerdi de sergeklendirip, júrek soǵıwın hám de ómirge qushtarlıǵın arttıradı.
XX ásirde qaraqalpaq xalıq ayaq oyını professional dárejege «kóteriledi» hám sahnada atqarıla baslaydı. «Ayqulash», «Shaǵala», «Aral jigitleri», «Shopanlar», «Qara úy», «Kiyiz basıw», «Suwǵa barǵan qız» hám t.b. kóplegen xoreografiyalıq postanovkalarda etnografiyalıq motivler (ritual, úrp-ádetlik) qaraqalpaq xalqı ushın tán bolǵan emotsional háreketler menen ushlasadı.
Mısalı, «Kiyiz basıw» ayaq oyınında tolıǵı menen kiyizdi tayarlaw protsesi sáwlelengen, hátte ayaq oyın haqıyqıy miynet protsesine tán háreketlerdi qalıwsız tákirarlawshı «illyustratsiyalanǵan» miynet háreketlerine qurılǵan bolsa da, ol asa poetikalıq tús alǵan.
«Ayqulash» ayaq oyınında bolsa xalıq dástúri – birinshi muhabbat sezimleri oyanıp baslaytuǵın aylı túnde jaslardıń seyil etiwi kórsetiledi.