Oǵada bay bolǵan qaraqalpaq folklorı bir neshe ásirler boyı rawajlanıp otırǵan. Onıń negizin awız eki xalıq dóretiwshiliginiń barlıq janrları: ertekler, naqıl-maqallar, ápsanalar, dástanlar hám t.b. quraydı.
Epos, yaki epikalıq poemalar – dástanlar qaraqalpaq xalıq awız eki dóretiwshiligi ushın eń xarakterli hám ózine tán belgisi bolıp, olardıń sanı eliwge shamalas (qaharmanlıq, lirikalıq, sotsiallıq-turmıslıq, tariyxıy-ápsanalıq, erteklik-romantikalıq hám t.b.) Dástanlar arnawlı qosıqshı-atqarıwshılar – baqsı hám jırawlar tárepinen saz ásbapları – qobız hám duwtarda atqarıladı. Folklorda XI–XVIII ásir eposları: Sháryar, Qoblan, Edige, Er Shora, Alpamıs, Qurbanbek, Er Ziywar, Qırıq qız hám t.b. ayrıqsha orın tutadı. «Alpamıs» qaharmanlıq eposındaǵı baslı ideya – búlginshilikke ushıraǵan urıwlardı birlestiriw, doslıq hám Watan súyiwshilikten ibarat. Qaraqalpaqlardıń teńi-tayı joq hám eń jaqsı mádeniy esteligi bolǵan «Qırıq qız» eposında sırt el basqınshılarına birgelikte gúresken xalıq qorǵawshıları – batır qızlar hám óz Watanın súyiwshi erjúrek jigitler haqqında sóz etiledi. Bunday epos basqa hesh bir xalıqta ushıraspaydı.
Yumor hám satira elementleri qaraqalpaq folklorınıń kópshilik janrlarında, mısalı anekdotta kózge taslanadı. Yaki kúlkili dialog formasındaǵı qosıqlarda (aytıs, yaki juwaplarda). Aytıslar sóz jarıslarında, kóbinese jas jigitler hám qızlar ortasında atqarıladı. Juwap – sóz jarısına túsiwshilerdiń qısqa, anıq, obrazlı hám uyqasıqlı túrdegi sorawlardı bere alıw hám de albıramastan, sheshenlik penen tez juwap beriw qábiletine qurılǵan. Ol muzıkasız, biraq ózgeshe tolqında (rechitativ tárizde), ritmikalıq qubılıwlar menen atqarıladı. Sonday-aq burınları xalıq shayırları arasında aytıslar ótkerilgeni de málim.