Ázelden-aq qaraqalpaq hayal-qızları úyde toqılǵan, geometriyalıq naǵıstı ózi-aq nusqaytuǵın paxta gezlemesinde iyne hám jipek sabaq penen mayda naǵıslı kestelerdi toqıytuǵın bolǵan. Bunday texnika shırıs naǵıs delingen. Sheber xayal-qızlar fabrikadan shıǵatuǵın suknoda ilmekli tambur tigisin toqıw arqalı iykemshil naǵıstıń dónip turıwına erisken. Buyımnıń shetleri qolda toqılǵan jiyek, sonday-aq shıyratılǵan jipekten islengen shashaqlar menen bezelgen.
Naǵıslar tiykarınan hayal-qızlar kiyim-kensheklerine, sonıń ishinde taqıya, kóylek, «kapyushonı» bar kiymeshek, jegdege salınatuǵın bolǵan. Boyı jetken qızdıń ózi tárepinen bir neshe jıllar dawamında jaratılatuǵın kelinshekler kiyim-kenshegi – uzın kók kóylek, ónirdi jawıp turatuǵın qızıl kiymeshek, sáwkeleniń halaqası naǵıslarǵa tań qalarlıq dárejede bay bolıwı menen ózgeshelenip turǵan. Uzatılatuǵın qız toydan aldın shapan hám ton ushın jeń ush, kóylek hám jegdeler ushın jaǵa, sonday-aq qayın enesi hám kúyewi ushın sawǵalar (aq jegde, shapan hám postın ushın tumar, shay qalta), turmıslıq mayda buyımlar (sháynek ushın tutqısh, qara úydiń tumarı) hám taǵı basqa zatlardı kestelep toqıytuǵın bolǵan.
Qaraqalpaqlardıń qádimgi kesteshiligi toyǵın qızıl (bordo) reń basım keletuǵın, kontrast sabaqlardan toplanǵan ornamenttiń mayda elementlerin ózinde jámlestirgen.
Qaraqalpaq ornamentleri kosmogoniyalıq tańbalardan quralatuǵın bolǵan: atanaq hám dúbeley tárizli rozetka (kún menen túnniń teńlesiwi, dúnyanıń tárepleri), zigzag (aspan ıǵallıǵı), romb (hasıldarlıq). Qoshqar múyiz, qurbaqa, ǵaz moyın, shayanquyrıq, ǵarǵatırnaq, qus tili, iyt taban, shaqa naǵıs (shaqa putaq) hám gúl sıyaqlı naǵıslarǵa qut-berekettiń nıshanı retinde ayrıqsha máni berilgen. Zergerlik bezeniw buyımları, miynet hám ań awlaw qurallarınıń kórinisleri de ushırasıp turǵan.