"Dúnya ǵáziyneleri": Bettani Xyuzdıń Ózbekstanǵa sayaxatı

Ullı Britaniyanıń "SandStone Global" kompaniyasınıń dúnyaǵa belgili "Jáhán ǵáziyneleri" hújjetli serialı 120 dan aslam mámleketlerdiń tamashagóyleriniń súyispenshiligine eristi. Serial tek ǵana milliy emes, al xalıqaralıq baspasózde de keńnen qızıǵıwshılıq oyatpaqta, sociallıq tarmaqlarda da óziniń sadıq ıqlasbentlerine iye. 2023-jılı "Dúnya ǵáziyneleri" serialınıń global qamtılıwı tań qalarlıq dárejede 3,9 milliard adamdı quradı!

Kóplegen sıylıqlarǵa erisken tariyxshı hám telebaslawshı, professor Bettani Xyuz tamashagóylerdi Greciya, Malta, Gibraltar, Arabstan, Iordaniya, Kipr, Jer Orta teńizi, Shıǵıs hám Batıs Túrkiya, Stambul, Albaniya, Ázerbayjan, Estoniya, Bolgariya, Hindstan, Oman hám Gruziyanıń tariyxıy hám mádeniy dıqqatqa ılayıq orınları menen sheber tanıstıradı. Serial sonday úlken tán alıwǵa eristi, ol kórsetilgen kóplegen mámleketler súwretke alıw toparın jańa filmler ústinde islewdi dawam ettiriwge mirát etti.

Kompaniya Ózbekstan menen birgelikte Nókis qalasınan baslanǵan jańa "Treasures of Uzbekistan" ("Ózbekstan ǵáziyneleri") joybarın jaratıwǵa kiristi. Bettani Xyuz Ámiwdáryanıń tómengi aǵımına, mámlekettiń arqa-batısındaǵı alıs Qaraqalpaqstanǵa qızıqlı sayaxatqa shıǵadı. Ullı Qızılqum shólistanlıǵı, duzlı jerler hám Aral teńizi jaylasqan bul sırlı úlkede insaniyattıń bay tariyxı saqlanıp qalǵan.

Sayaxat dawamında Bettani ayrıqsha Mizdaxkan nekropoli hám ullı zardushtiylik Shılpıq tınıshlıq minarası menen tanısadı, áyyemgi sırlar hám ápsanalar ortalıǵına súńgiydi. Ol jergilikli xalıq hám tariyx, arxeologiya hám kórkem óner tarawındaǵı qánigeler menen jaqınnan tanısıp, Ózbekstannıń biybaha miyrasınıń baylıǵı hám hár túrliligin ashıp beredi.

Qaraqalpaqstan paytaxtı Nókis XX ásirde bul aymaq kútilmegende dúnya júzilik kórkem óner orayına aylanǵanı menen Bettaniydi tań qaldıradı. Xudojnik hám kórkem óner ıqlasbenti Igor Savickiy Nókistiń burınǵı Awqam hákimiyatı oraylarınan uzaqlıǵınan paydalanıp, Stalin húkimeti tárepinen quwdalawǵa ushıraǵan talantlı xudojnikler tárepinen jaratılǵan qadaǵan etilgen avangard kórkem óneriniń siyrek ushırasatuǵın kollekciyasın jıynadı hám saqlap qaldı. Bul kollekciya Oraylıq Aziyanıń eń áhmiyetli miyrasına aylandı.

Filmniń bir bólimi Xorezmniń altın júzigine baǵıshlanǵan. Qızılqumnıń jabayı keńliklerinde Bettani biziń eramızǵa shekemgi VI-IV ásirlerde qurılgan 50 Xorezm qorǵanlarınan ayırımların zıyarat etedi.

Eń tásirli qorǵanlardan biri Topıraqqala hám Ayazqala bolıp, ol jerde Bettanı túndi otawda ótkerdi, onıń átirapında sheksiz sahra, áyyemgi qala qarabaqanaları hám ájayıp juldızlı aspan bar edi.

Film tamashagóylerdi Ullı Britaniya hám pútkil dúnya boylap kórsetiletuǵın bir saatlıq qızıqlı telekórsetiwde Ózbekstannıń "ǵáziyneleri" menen tanıstıradı. Túrli sociallıq tarmaqlarda jedel úgit-násiyatlaw keń auditoriyaǵa Ózbekstannıń ullılıǵı menen tanısıw hám onıń bay miyrasınıń tartımlılıǵın seziw imkaniyatın beredi.