2025-yil 22-mart kuni avstraliyalik mashhur velosportchi Keyt Liming Markaziy Osiyo bo‘ylab besh oylik ulkan velosayohatini boshladi. Yo‘nalish Sirdaryo bo‘ylab uning Qirg‘izistondagi Tyan-Shan tog‘laridagi boshlanishidan Orol dengizigacha, so‘ngra Amudaryo oqimi bo‘ylab ikkita jazirama cho‘l orqali Afg‘onistondagi Pomir tog‘laridagi boshlanish joyigacha davom etadi.
Velosayohatni Butunjahon suv resurslari kuniga bag‘ishlangan kunda boshlash bejiz emas. Ushbu tashabbus jamoatchilik e’tiborini suvning qadr-qimmati va undan oqilona foydalanishga jalb qilishga qaratilgan.
Ekstremal sayohatlari bilan mashhur bo‘lgan ellik sakkiz yoshli avstraliyalik velosipedchi Keyt Liming 2025-yil may oyi boshida Ustyurt platosi etaklari bo‘ylab Mo‘ynoq va Nukusgacha ta’sirli marshrutni amalga oshirdi! "Qanday ajoyib joy, Orol dengizining g‘arbiy tomoni - dunyoning ko‘pchilik bilmaydigan qismi. Bu shafqatsiz va chekka hudud, lekin agar uni ko‘rishga qaror qilsangiz, har doim atrofdagi go‘zallikni topishingiz mumkin. Manzaralar hayratlanarli edi - Ustyurt platosidan tortib janubdagi Orol dengizining qoldiqlarigacha. Tarixdan avvalgi Tetis dengizi o‘rnining bir qismi bo‘lgan yassitog‘ning ulkan bo‘laklari yildan yilga chekinayotgan qirg‘oq chizig‘i tomon domino singari asta-sekin parchalanib, maydalanib ketgan." Ushbu satrlar Keyt Limingga tegishli bo‘lib, u Markaziy Osiyoning qoq yuragi, qadimiy Ipak yo‘lining tuguni bo‘lgan 10500 kilometrlik besh oylik velosiped sayohati doirasida blog yuritadi.
Velosipedda sayohat qilish - bu juda qiziqarli sarguzasht bo‘lib, u ekstrim va kutilmagan kutilmagan hodisalarga to‘la, bunda ayniqsa ehtiyot bo‘lish kerak. Keyt va uning jamoasi o‘z yo‘lida chiyabo‘rilar, bo‘rilar va hatto ilonlarga duch kelishgan. Biroq, bu qiyinchiliklarning barchasi ta’riflab bo‘lmaydigan his-tuyg‘ular bilan qoplanadi! Velosayohat odamlarning madaniyati va xarakterini chuqurroq o‘rganish, ular bilan iliq va yaqin munosabatlarni o‘rnatish, yerni his qilish, mamlakatning havosi va atmosferasini his qilish imkonini beradi.
Ayniqsa, Keytni Qoraqalpog‘iston aholisining e’tibori hayratga soldi, ular uni xursandchilik bilan o‘z uylariga taklif qilishdi va esdalik uchun kichik sovg‘alar berishdi. Ayniqsa, qishloqlarda yashaydigan odamlarning samimiyligi va mehmondo‘stligidan hayratga tushdi. Bunday lahzalar sayohatlarga o‘zgacha mazmun bag‘ishlaydi va ularni unutilmas qiladi.
Bu avstraliyalik mehmon Keyt Limingning birinchi ekstremal safari emas. 1990-yillardan 2002-yilgacha u velosipedda Yevropa bo‘ylab 15 000 kilometrni bosib o‘tdi, Ispaniyadan Turkiyaga va undan Norvegiyaga sayohat qildi. 1993-yilda Keyt "Trans-Sibir velosiped ekspeditsiyasi"ga yo‘l oldi va butun Rossiya bo‘ylab velosipedda sayohat qilgan birinchi ayol bo‘ldi. 13 400 km uzunlikdagi bu uzoq sayohatga u 5 oy vaqt sarfladi. Homiylardan yig‘ilgan mablag‘lar Chernobil fojiasidan jabr ko‘rgan bolalarni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirildi.
2004-yildan 2005-yilgacha uning "Buyuk Avstraliya velosiped ekspeditsiyasi" bo‘lib o‘tdi, uning yo‘nalishi Kanberradan boshlanib, Kanberrada tugaydigan 25 000 kmni tashkil etdi.
2010-yil 16-avgustda Keyt Afrikaning g‘arbiy nuqtasidan sharqiy nuqtasigacha velosipedda sayohat qilgan birinchi odam bo‘ldi. O‘n oy ichida u 22 040 km masofani bosib o‘tdi. Yig‘ilgan mablag‘lar rivojlanishga, xususan, qizlar ta’limiga qaratilgan "Afrikadagi zararli zanjirni uzish" loyihasini qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirildi.
2019-yil iyun oyida u yana bir bor dunyoni hayratda qoldirdi va Namibiyaning butun qirg‘oq chizig‘i bo‘ylab velosipedda sayohat qilgan birinchi odam bo‘ldi - keng qumtepa dalalari va go‘zal plyajlarni kesib o‘tgan qum bo‘ylab 1621 km.
2020 va 2022-yillardagi so‘nggi ekspeditsiyalar, jumladan, "And, Altiplano va Atakama" va "Ladax chiroqlari" yo‘nalishlari Hindiston Himolay tog‘laridagi Zanskar tizmasining eng chekka qishlog‘iga quyosh energiyasini olib keldi, bu Keyt Limingning sarguzashtlarga bo‘lgan cheksiz ishtiyoqi va dunyoni yaxshilash istagini tasdiqlaydi.
Ekspeditsiyalar o‘rtasidagi tanaffuslarda Kate Liming Melburn Qirollik tennis klubida ishlaydi. U ayollar o‘rtasidagi yakkalik bahslarida Avstraliya chempioni unvoniga ega. Keyt Liming tadqiqotchi, kitob muallifi va butun dunyo bo‘ylab o‘n millionlab tomoshalarni to‘plagan hujjatli filmlar yaratuvchisi sifatida ham tanilgan. Nortxem (Avstraliyaning g‘arbiy qismidagi shahar) yaqinidagi fermada tug‘ilib o‘sgan qiz shaharlar va qit’alarni zabt etishi kerakligini, tarixda birinchi bo‘lib velosipedda 100 ming kilometrga yaqin masofani bosib o‘tganini - bu Yer aylanasidan ikki yarim baravar katta masofani bosib o‘tganini bilishi mumkinmi? Ammo uning ambitsiyalari shu bilan tugamaydi. Uning oldida Antarktida bo‘ylab Yerning janubiy qutbi orqali o‘tadigan birinchi velopoyga turibdi.
