Klimat ózgeriwi, ekologiyalıq jaǵdaydıń keskinlesiwi hám globallıq ısıw XXI ásirdiń tiykarǵı mashqalalarınan biri bolıp, millionlaǵan insanlardıń abadanlıǵına unamsız tásir etpekte. Oraylıq Aziya mámleketleriniń basshıları házirgi jaǵdaydı tereń hám hár tárepleme tallap, ǵárezsizliktiń dáslepki kúnlerinen-aq Aral krizisi mashqalasın hám Aralboyı aymaǵında ekologiyalıq apatshılıq aqıbetleriniń aldın alıwdı tiykarǵı wazıypalardan biri sıpatında belgilep aldı.
Aymaqlıq birge islesiwdiń keń kólemli maqsetlerin hár tárepleme dodalaw juwmaǵında mámleket basshıları suw resursları Oraylıq Aziyanıń turaqlı rawajlanıwında áhmietli orın ieleytuǵının, transshegaralıq suw tarawındaǵı birge islesiw bolsa tınıshlıq, ekologiyalıq, azıq-awqat hám energetikalıq qáwipsizlikti támiyinlew, xalıqtıń salamatlıǵın qorǵaw, migraciya processlerin azaytıw hám klimat ózgeriwiniń áhmietli strukturalıq bólegi ekenin atap ótti.
Ózbekstan Respublikası tárepinen keyingi jıllarda ámelge asırılǵan izbe-iz ilajlar nátiyjesinde Aral teńiziniń qurıǵan ultanında 1 million 850 mıń gektar maydanda toǵayzarlar jaratıldı. Qıyın tábiyǵıy sharayatta 6 mıń tonnaǵa shamalas shól ósimlikleri tuqımın egiwge erisildi. Onıń ushın 20 mıń jumıs ornı jaratılǵan, 5 mıń texnika, sonıń ishinde, samolyotlar tartılǵan. Házirgi waqıtta 200 mıń gektar maydanda jumıs alıp barılıp, 2 mıń tonnadan aslam shól ósimlikleri tuqımları tayarlanǵan. Mámleketimizde hár jılı 200 million túp terek hám puta nállerin egiw baǵdarlaması ámelge asırılmaqta.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen 2025-jıl "Qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw hám "Jasıl" ekonomikanı rawajlandırıw jılı" dep járiyalanǵanı múnásibeti menen Mámleketlik baǵdarlamanı qollap-quwatlaw boyınsha bir qatar ilajlar islep shıǵıldı.
Usı 23-24-mart kúnleri Qaraqalpaqstan Respublikası Moynaq rayonında "Aralǵa sayaxat" atamasındaǵı avto koridorı shólkemlestirildi. Suwı tartılıp baratırǵan Aral teńiziniń simvolı - "Kemeler qábirstanı" janında ilaj qatnasıwshıları ekologiyalıq sana-sezimniń áhmiyetin ayqın kórsetetuǵın qızıqlı fleshmob ótkerdi. Olar bir waqıtları úlken teńizdiń qurıǵan ultanındaǵı jasıl aymaqtan ótip, Ústirttiń gózzal kanyonları boylap júrdi. Olardıń hár biri Aral teńizi táǵdirine itibar qaratıwǵa qaratılǵan ulıwma missiyanıń bir bólegine aylandı.
Ózbekstan kásiplik awqamları Federaciyası tárepinen Shıǵıs Evropa hám Oraylıq Aziya xalıqaralıq miynet shólkemi menen birgelikte usı jıldıń 25-26-mart kúnleri Qaraqalpaqstan Respublikası Moynaq rayonındaǵı "Aq keme" balalar dem alıw orayında xalıqaralıq ilimiy-ámeliy konferenciya shólkemlestirildi.
"Klimat ózgeriwi hám Aral teńizi krizisi: múnásip miynet hám xalıqtıń salamatlıǵın támiyinlewde kásiplik awqamlarınıń roli" atamasındaǵı konferenciyada Ózbekstan, Qazaqstan, Tájikstan, Qırǵızstan, Mongoliya densawlıqtı saqlaw, ekonomika hám ekologiya tarawlarındaǵı kásiplik awqamlarınıń wákilleri, sonday-aq, mámleketlik emes shólkemlerdiń wákilleri qatnastı.
Bul ilajdıń tiykarǵı maqseti qatnasıwshılardı Aral teńiziniń qurıǵan ultanında toǵay melioraciyası boyınsha ámelge asırılıp atırǵan keń kólemli dóretiwshilik jumısları menen tanıstırıwdan ibarat boldı. Baǵdarlamanıń áhmiyetli bólegi Oraylıq Aziya hám Evropa mámleketleri kásiplik awqamlarına ekologiyalıq apatshılıq aqıbetlerin saplastırıwda járdem kórsetiw haqqındaǵı múrájat boldı.
Akciya qatnasıwshıları sayızlasıp baratırǵan Aral teńizi jaǵasına shól ósimlikleri nállerin egip, jámiyetti qorshaǵan ortalıqqa jedel hám abaylı múnásibette bolıwǵa shaqırdı. Bul baslama tek ǵana ekosistemanı tiklew háreketine emes, al aymaqtıń qayta tikleniwine bolǵan úmit belgisine aylandı. Ol tábiyǵıy miyrastı qásterlep saqlaw juwapkershiligin hám keleshek áwladlar ushın planetaǵa ǵamxorlıq etiwde birlesiw áhmiyetli ekenin kórsetip berdi.
