"Aqqan juldız"

Moynaqtıń tiykarǵı keliw qaǵazı eski keme portı bolıp, ol jerde kemeler qoyımshılıǵı jaylasqan. Urıs waqtında áskerler usı porttan Aralsk (Qazaqstan) qalasına júzip ketken hám ol jerden poezdlarda frontqa alıp ketilgen.

Eski portta tóbesi aspanǵa qaraytuģın estelik qurılgan. Búgingi kúnde ol teńiz hám port esteligi esaplanadı, biraq dáslep Ekinshi jer júzilik urısta qaytıs bolǵan áskerler esteligine qurılǵan hám "Aqqan juldız" dep atalgan.

Moynaq xalqı bul esteliktiń qurılıwına alıp kelgen tásirsheń waqıyanı jaqsı esleydi. Mine onıń tariyxı.

1941-jılı uris baslanganda ákesi hám onıń jalǵız balası frontqa shaqırılgan. Aqsari atlı ana jalǵız qaladı. Kóp ótpey fronttan kúyewiniń ólimi haqqında xat keledi. Biraq ol balası haqqında hesh qanday xabar almadı.

Urıs tamam boldı. Frontqa ketkenlerdiń ayırımları mayıp bolıp qayttı, ayırımları pútkilley qaytpadı. Biraq Aqsarınıń balası haqqında maǵlıwmat joq edi.

Ana hár kúni pochtanı kútedi, hár kúni kelip atırǵan kemeni kútip alıwǵa shıǵadı. Biraq onıń jalǵız balası haqqında hesh qanday xabar joq. Urıs tamam bolǵannan berli ana hár kúni usı portqa kelip, balası ketken jolda saatlap otırıwdı ádet etip alǵan edi. Jıllar ótedi...

1970-jıllardıń ortalarına kelip teńiz sheginip basladı hám port kóshiriwge tuwra keldi. Perzentin usı jerde 30 jıldan artıq kútken ana "porttı kóshirmeńler" dep baqıradı.

"Ana endi teńiz bolmaydı. Kemeler jurmeydi. Eger perzentińiz qaytıp kelse, ol mashinada yamasa samolyotta keledi, biraq teńiz arqalı emes."

"Joq, sen túsinbeyseń. Meniń balam ele jas. Sonda ǵana ol óziniń úyin taba aladı. Moynaqtan basqa jerdi bilmeydi, tek teńizde jasaydı. Eger ol qaytıp kelse, tek teńiz arqalı qaytadı. Bolmasa jaydı qalay tabadı?"

"Men 1978-jılı Almatada oqıwǵa ketip baratırǵanımda, sońǵı márte Aqsarı ana portqa ketip baratırǵanın kórgenmen. 1983-jılı oqıwdı tamamladım, biraq bul hayaldı basqa hesh qashan kórmedim," - dep esleydi moynaqlı Xanimay apa.

Moynaq rayonlıq komitetiniń xatkeri lawazımında 28 jıl islegen Abdikerim Tleuov atlı shaxs 40 jıl balasın kútken ana táǵdirinen tereń tásirlenip, Ullı Watannıń urısında qaytıs bolǵan jawıngerlerdiń esteligine "Aqqan juldız" esteligin jaratıw ideyasın alǵa qoydı.