"JANAR": BARSAKELMES SIYREK USHÍRASATUǴÍN TÁBIYIY LANDSHAFTI QUSHAǴÍNDA JAŃA MÁDENIY QUBÍLÍSTÍŃ TUWÍLÍWÍ

Qaraqalpaqstandaǵı Barsakelmes duzlıǵında fonında 2025-jıldıń 12-sentyabr kúni birinshi márte "YONAR" xalıqaralıq kórkem óner festivalı ótkerildi. Bul tákirarlanbas waqıya Turizm komiteti tárepinen "Stixiya" elektron muzıka, kórkem óner hám ilim festivalı menen birgelikte shólkemlestirildi hám dúnya boylap dóretiwshi insanlar hám ilham izlewshilerdi bir jerge jámledi. Festival haqıyqıy kórkem óner hám mádeniyat bayramına aylanıp, miymanlardı innovaciya hám dóretiwshilik ortalıǵına batırdı.

"YONAR" tek ǵana dóretiwshilik ornı hám kórkem óner obektleriniń kórgizbesi emes, al Aralboyı aymaǵınıń mádeniy baylıǵın kórsetetuǵın hám xalıqaralıq jámiyetshiliktiń itibarın tartatuǵın innovaciyalıq turizm joybarı bolıp esaplanadı. Festival óz ideyası boyınsha Amerikadaǵı "Burning Man" ilajına uqsas esaplanadı.

"Burning Man" - bul kórkem óner, ózin-ózi kórsetiw hám erkinlikke baǵıshlanǵan keń kólemli bir háptelik ilaj bolıp tabıladı. 1990-jıldan berli hár jılı AQShtıń Nevada shtatınıń arqa-batısındaǵı Blek-Rok shólistanlıǵı boylap qurılǵan waqıtsha qalada qatnasıwshılardı jıynaydı. Festivaldıń atı aqırǵı tún aldındaǵı keshede ótkeriletuǵın máresimnen kelip shıqqan. Bul máresimde juldızlı aspan astında insan kórinisindegi úlken aǵash imarat simvolikalıq túrde jaǵıladı. Bul háreket dóretiwshilik hám ózin-ózi ańlawdıń bul biybaha bayramınıń shıńı bolıp, qıyalıy dúnyadan haqıyqıy dúnyaǵa qaytıwdı sáwlelendiredi.

"Burning Man" pútkil jer júzilik mádeniy háreketi dóretiwshi, awızbirshilikli hám abadan jámietti jaratıwǵa qaratılǵan. Bul siyrek ushırasatuǵın tájiriybe 34 mámleketti qamtıp alǵan bolıp, qatnasıwshılardı birgeliktegi kórkem joybarlarǵa tartadı hám tereń tań qalarlıq tásirler almasıwǵa iytermeleydi.

Festival hár bir keliwshiniń belsene qatnasıwın talap etedi, olardı passiv tamashagóylerden haqıyqıy dóretiwshilerge aylandıradı: olar ózleri ájayıp kórkem óner dóretpelerin, ájayıp lipaslardı jaratadı, jarqın muzıkalıq shıǵıwlar hám qızıqlı interaktiv ilajlar shólkemlestiredi.

Qábiletli sırt el avtorların birlestirgen dóretiwshilik tájiriybe ortalıǵında birinshi márte "YONAR" kórkem óner festivalı bolıp ótti, ol altı jarqın art-installyaciyalardı kórsetiw maydanına aylandı: mistikalıq "Sfera," monumental "Monolit," futuristlik "Kelajak gologrammasi," sırlı "Amorfoza haykali," simvolikalıq "Art Car Scorpion" hám "Teleport" dep atalǵan sırlı portal.

"YONAR" - bul tek ǵana kórkem installyaciyalar kórgizbesi emes, al aymaqtıń bay mádeniy miyrasın ayqın kórsetetuǵın hám xalıqaralıq jámiyetshiliktiń itibarın tartatuǵın innovaciyalıq turizm joybarı bolıp esaplanadı. "YONAR" dástúriy festival sheńberinen biraz shıǵıp ketedi: bul pútkil dúnya boylap talantlı insanlardı birlestirgen siyrek ushırasatuǵın eksperimentallıq ashıq aspan astındaǵı kórkem óner maydanı bolıp esaplanadı. Joybardıń konceptuallıq maqseti Ózbekstannıń dóretiwshilik hám ekologiyalıq turaqlı turizmniń jedel rawajlanıp atırǵan orayı sıpatındaǵı potencialın kórsetiwden ibarat.

Festival Amerikanıń ápsanawiy "Burning Man" waqıyası dástúrlerinen ilhamlanǵan otlı pákleniw máresimi menen juwmaqlandı. Tamashagóylerdiń alǵısları astında jalın eki siyrek ushırasatuǵın kompoziciya - "Sfera" hám "Teleport"tı jutıp jiberdi, bul birinshi "YONAR" xalıqaralıq kórkem óner festivalınıń juwmaqlanıwın ańlatadı.

Ekologiyaga húrmet kórsetip, aymaq abaylılıq penen óz qálpine keltirildi. Maydansha aymaǵı bolsa tolıq tazalanǵan, bul bolsa shólkemlestiriwshilerdiń ekologiyalıq principlerge sadıqlıǵın atap ótedi.

Belgili "Burning Man" háreketi sıyaqlı, "JONAR" festivalı da pútkil dúnya boylap xudojnikler, muzıkantlar, dizaynerler hám músinshilerge óz talantın kórsetiw hám jarqın ideyalar almasıw ushın siyrek ushırasatuǵın saxna usınıp, kreativ turizm ushın pútkilley jańa gorizontlardı ashtı. Qatnasıwshılar eń batıl ideyalardı ámelge asırıw hám turmısımızdı insan qıyalı kúshi menen jaratılǵan jarqın hám ájayıp kórkem óner menen bayıtıwǵa úles qosıw imkaniyatına iye boldı.